Wat is eigenlijk phishing?

Het begrip “phishing” komt van het Engelse “fishing” – en beschrijft een activiteit, die internetcriminelen uitoefenen. Ze vissen namelijk naar gegevens van gebruikers. Daarvoor hoeft het eindtoestel niet per se door een virus besmet te zijn, waardoor bij de berichtgeving over phishing aanvallen ook de gebruiker als slachtoffer wordt benoemd. Een poging tot phishing kan ook gedaan worden als de computer virusvrij is.

Phishing werkt op verschillende manieren. Vervalste websites, e-mails die van een bekend persoon of een instituut, zoals de bank, lijken te komen en SMS kunnen voor een phishing aanval gebruikt worden. Oplichters proberen de originele website, het aanschrijven van een vriend of instituut of een SMS heel erg op het origineel te laten lijken.
Deze vervalste sites of documenten worden dan verspreid en criminelen hopen dan, dat de gebruikers zich met de originele gegevens via deze sites aanmelden, zodat zij daardoor de informatie kunnen stelen. Een andere mogelijkheid is, per SMS abonnementen bevestigingen te versturen en de gebruikers zeggen, dit nog af te kunnen zeggen, als ze bepaalde handelingen verrichten. Ook hier proberen oplichters aan de gevoelige persoonlijke gegevens te komen.
Omdat het proces, willekeurig uitgekozen mensen massaal aan te schrijven, relatief inefficiënt is, is er een tendens in opkomst, waarbij het vervalste schrijven toenemend gepersonaliseerd wordt. Of bepaalde informatie wordt ingekocht op de zwarte markt, waarmee het fake-schrijven wordt aangepast. Ook bij de vervalste websites worden oplichters steeds creatiever en gebruiken bijvoorbeeld soortgelijk uitziende letters van andere alfabetten, zodat het verschil met het origineel aan de hand van de adresbalk niet meer zichtbaar is.

Ook als er niet veel phishing aanvallen zijn, die uit een combinatie van Trojaanse virussen en phishing bestaan, helpt een up-to-date antivirusprogramma, dat de schadelijke software herkent en uitschakelt.
In het geval van vervalste e-mails helpen antivirusprogramma’s ook, die phishing-mails kunnen herkennen. Een slechte spelling kan ook een indicatie zijn, dat het om een Fake-e-mail gaat. Verder zouden gebruikers de e-mails zorgvuldig moeten lezen en afwegen of wat gevraagd wordt ook serieus is – een kredietinstituut bijvoorbeeld, zal niet verlangen, dat je dringend een formulier moet invullen met jouw eigen gegevens, om jouw rekening te beschermen.
Juist bij zulke gevoelige informatie zal een bank zich per post tot de klanten wenden. Buiten dat kunnen de HTML en de Java-Scipt uitgeschakeld worden, zodat ongewenste en meestal verstopte functies van een phishing e-mail niet uitgevoerd kunnen worden. Met [CTR] en [U] ) kan de brontekst van een e-mail onderzocht worden, wat ook behulpzaam kan zijn om een vervalste e-mail als zodanig te kunnen identificeren. Bij twijfel moet je je tot de vermeende afzender van de e-mail wenden, het beste telefonisch, en duidelijk worden, of de e-mail daadwerkelijk van die persoon of dat instituut afkomstig is.
Bij vervalste websites is er de mogelijkheid, het adres in de adresbalk zelf in te tikken, in plaats van op de link te klikken, die door oplichters gemanipuleer kan zijn. Verder gebruiken criminelen geen veilige verbinding voor de vervalste websites, voor leken te herkennen aan “https”. Dit certificaat is een indicatie, dat het om de echte website gaat. Daar komt bij, dat andere functies van de website, vaak niet gekopieerd worden. Zou alleen de aanmeldsite oproepbaar zijn en de andere functies niet, dan gaat het waarschijnlijk om een phishing website.

Zou je ondanks alle voorzichtigheid slachtoffer van een phising aanval worden, dan is het eerst belangrijk om rustig te blijven. Bankrekeningen en kaarten moeten geblokkeerd worden, als je die gegevens op een vervalste website hebt ingegeven.
Je kredietinstituut kan je ook helpen, als je slachtoffer van een phishing aanval bent geworden en helpt je bij de noodzakelijke stappen. Zou je accountgegevens ingegeven hebben, moet je direct alle wachtwoorden veranderen. Een antivirusprogramma, dat de computer na zo’n aanval onderzoekt, is ook essentieel, om verder schade te vermijden.
Zouden virussen of malware gevonden worden, verander dan weer je wachtwoorden, om je accounts te beveiligen. Als er al geld of accounts ontvreemd werden, helpt het om aangifte te doen en met behulp van een gespecialiseerde advocaat de oplichters aan te pakken.