Vreemde lichtstralen op foto’s – Beam me up, Scotty!

Weerfenomenen zijn zo fascinerend en soms eng. Nu schijnt er iets nieuws te zijn, als je een post op Facebook mag geloven: Witte, kaarsrechte lichtstralen, die eruitzien alsof een Ufo iets omhoog beamen wil.

Maar wat gebeurt daar nu precies?

Vertaald staat er in de status:

“Een vreemd fenomeen doet zich de laatste dagen voor rondom de aarde. Deze lichtstralen werden in Italië, Florida en Mexico gefotografeerd”

Sinds wanneer zijn deze foto’s er?

De eersten van dit soort foto’s doken al in 2009 op, maar pas in 2012 werd de hoeveelheid van dit soort foto’s groter. Zoals hier bijv. een foto uit Japan in 2012:

Wat hebben alle foto’s gemeen?

Op het eerste gezicht zie je hier op sommige foto’s bliksems, maar ook op de andere foto’s zie je steeds een donkere onweershemel. Hangt dit fenomeen dan met het weer samen?

Kijken we wat beter naar de foto’s!

Als voorbeeld nemen we de vermoedelijk eerste foto die in 2009 door Hector Silieza werd genomen:

Ook hier zien we weer een bliksem, zwak, naast de “lichtstraal”. Daarbij lijkt de foto aan de linkerkant een beetje wazig te zijn. Het is merkwaardig dat niemand zegt dat men de straal direct heeft gezien,. Hij wordt altijd pas op de foto’s ontdekt. Dus is het helemaal geen weerfenomeen, maar een fotofenomeen?

Het „Rolling Shutter“-effect

Over het algemeen wordt graag aangenomen dat alle camera’s elk deel van een foto op exact dezelfde milliseconde opnemen. Dat is echter niet bij alle camera’s zo. Digitale camera’s met converters in CMOS-Sensor-Techniek en camera’s met een spleetsluiter tasten bij het knippen het onderwerp van link naar rechts in kolommen of van boven naar beneden, regel voor regel, af. Dat gebeurt weliswaar erg snel, maar als er net op het moment waarin je op de knop drukt iets aan het onderwerp verandert, kunnen er soms curieuze fotofouten ontstaan.

Bij deze foto bijvoorbeeld kun je dit effect goed zien: De bewegende auto lijkt verwrongen, de niet bewegende buitenspiegel is wel scherp te zien.

Bron foto: Wikimedia, CC BY-SA 3.0

Dan komen we terug op onze voorbeeldfoto. We hebben dus geleerd dat sommige digitale camera’s een foto regel na regel of kolom na kolom opnemen. Je onthoudt dit voor de uitleg:

Toen Hector Silieza op de knop drukte, wiebelde de camera blijkbaar een beetje, wat verklaart waarom de foto aan de linkerkant een beetje wazig is. Dat toont tegelijkertijd aan dat hij een camera gebruikte, die het onderwerp in kolommen van links naar rechts opneemt.

Toen de “aftaster” in het midden van de foto was, verlichtte de bliksem zeer kort de hemel, waardoor in een paar kolommen de hemel lichter lijkt.

Hier nog een voorbeeld, waarbij de hemel door de bliksem iets langer verlicht werd, waardoor de “lichtstraal” zachtere randen heeft gekregen.

Vatten we samen

Het gaat hier niet om een weerfenomeen, en al helemaal niet over ufo’s die iets omhoogbeamen of om een goddelijke verschijning. Ook zijn deze foto’s niet “de laatste dagen” ontstaan, maar doken al sinds 2009 op internet op. Meer aandacht kregen ze pas vanaf 2012.
Het effect ontstaat door de techniek, die sommige (digitale) camera’s gebruiken om een object op te nemen, in samenhang met een plotselinge verandering van het licht, terwijl de foto genomen werd.

Voordat jullie bij onweer de straat opgaan en “Beam me up, Scotty!” brullen, kijk dan eerst even naar welke techniek jullie camera’s gebruiken.

Bron: Dancehall Reggae Videos

Vertaling: Petra, mimikama.nl